Kandydoza to infekcja wywoływana przez grzyby z rodzaju Candida, z których najbardziej znanym przedstawicielem jest Candida albicans. Chociaż grzyby te naturalnie występują w organizmie człowieka, w pewnych okolicznościach mogą stać się patogenne, prowadząc do infekcji. W tym artykule omówimy przyczyny, objawy i leczenie kandydozy.
Spis treści:
Co to jest kandydoza?
Kandydoza to infekcja wywołana przez grzyby z rodzaju Candida. Najczęstszym patogenem z tego rodzaju odpowiedzialnym za infekcje u ludzi jest Candida albicans. Te grzyby są naturalnym składnikiem mikroflory naszego organizmu i mogą być obecne w jamie ustnej, przewodzie pokarmowym oraz na skórze bez wywoływania objawów choroby. Jednak w pewnych sytuacjach, takich jak osłabienie układu odpornościowego czy zaburzenie równowagi naturalnej mikroflory (np. po antybiotykoterapii), grzyby Candida mogą zacząć się intensywnie rozmnażać, prowadząc do infekcji.
Gdzie Candida żyje w naszym ciele?
Warto na początku powiedzieć, że grzyby Candida można znaleźć w wielu częściach naszego ciała. Między innymi w jamie ustnej, przewodzie pokarmowym, na skórze i w drogach rodnych. W małych ilościach są nieszkodliwe, ale kiedy ich za bardzo się namnożą, mogą prowadzić do infekcji.
Przyczyny nadmiernego wzrostu Candida
Co przyczynia się do zbyt dużej ilości tych grzybów w organizmie? Odpowiadamy:
- antybiotykoterapia - leki te zabijają zarówno dobre, jak i złe bakterie, co może prowadzić do przerostu grzybów Candida,
- cukrzyca - wysoki poziom cukru w krwi tworzy dogodne środowisko dla rozmnażania się grzybów,
- ciąża - kobiety w ciąży także mogą się poczuć zagrożone, ponieważ zmiany hormonalne mogą sprzyjać rozmnażaniu się Candida,
- osłabienie układu odpornościowego - niestety także osoby z osłabionym układem odpornościowym, np. na skutek HIV/AIDS, transplantacji narządów czy chemioterapii, mogą być bardziej narażone na infekcje grzybicze.
- inne czynniki - do namnażania Candida może przyczynić się także m.in. noszenie ciasnej odzieży, nadmierne pocenie się czy niewłaściwa higiena mogą sprzyjać rozmnażaniu się grzybów.
Kandydoza – objawy
Jak wcześniej zostało wspomniane, kandydoza może zainfekować różne części ciała i od tego jakie, zależy jakie da objawy. Przykładowo:
- kandydoza skóry - jej objawami są czerwone, swędzące wysypki z białymi krawędziami, a także nierzadko pęknięcia skóry,
- kandydoza jamy ustnej - objawami są białe plamki w jamie ustnej, bolesność, krwawienie dziąseł, trudności w przełykaniu,
- kandydoza pochwy - w okolicy narządów intymnych można zaobserwować świąd, pieczenie, białawy, serowaty upław, bolesność podczas stosunku,
- kandydoza paznokci - może nastąpić zmiana koloru paznokcia, bolesność, obrzęk oraz nieestetyczne oddzielanie się płytki paznokcia od skóry,
- kandydoza układowa - jest ona rzadsza, ale poważniejsza i może wpływać na różne narządy i prowadzić do objawów takich jak gorączka, dreszcze i sepsa. Wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Kandydoza jamy ustnej – najczęściej występująca infekcja
Kandydoza jamy ustnej, nazywana też pleśniawkami. Ta forma kandydozy objawia się charakterystycznymi białymi nalotami na języku, błonie śluzowej jamy ustnej i wewnętrznej stronie policzków, które mogą być bolesne i powodować uczucie pieczenia. Czynniki ryzyka obejmują osłabienie układu odpornościowego, noszenie protez zębowych, stosowanie antybiotyków lub kortykosteroidów, choroby takie jak cukrzyca oraz palenie tytoniu. Leczenie polega głównie na stosowaniu miejscowych leków przeciwgrzybiczych, takich jak nystatyna czy klotrimazol, ale w cięższych przypadkach może być konieczne zastosowanie leków doustnych. Kluczem do skutecznej terapii jest również identyfikacja i modyfikacja czynników ryzyka oraz zachowanie właściwej higieny jamy ustnej.
Leczenie kandydozy
Leczenie kandydozy zależy od lokalizacji infekcji i jej nasilenia. W większości przypadków stosuje się leki przeciwgrzybicze. Dla kandydozy pochwy często zalecane są miejscowe środki lecznicze w postaci kremów, globulek lub czopków, takie jak klotrimazol, mikonazol czy nystatyna. W przypadku zaawansowanych infekcji lub kandydozy jamy ustnej pacjenci mogą potrzebować leków doustnych, takich jak flukonazol czy itrakonazol. Kandydoza układowa, która jest poważniejsza i rzadsza, wymaga intensywnej terapii ogólnoustrojowej, często w warunkach szpitalnych. Oprócz farmakoterapii ważna jest profilaktyka i zmiana czynników ryzyka, takich jak unikanie nadmiernego stosowania antybiotyków, utrzymanie właściwej higieny czy kontrola poziomu cukru w przypadku osób z cukrzycą.
Zapobieganie kandydozie
Spokojnie, tej chorobie można zapobiec! Jak? Otóż należy unikać długotrwałego stosowania antybiotyków, jeśli nie są one absolutnie konieczne. Ponadto nosić przewiewną odzież, dbać o swoją odporność i zachowywać właściwą higienę osobistą.
Podsumowanie
Kandydoza to powszechna infekcja, która może wpłynąć na różne części ciała. Chociaż zwykle jest łagodna i łatwa do leczenia, niektóre formy, takie jak kandydoza układowa, mogą być poważne. Ważne jest, aby znać objawy kandydozy i podjąć kroki w celu jej zapobiegania, a w przypadku wystąpienia objawów - skonsultować się z lekarzem.