Przepuklina pachwinowa u dzieci

Nagle pojawił się guzek w pachwinie. Po pewnym czasie samoistnie znika, a wkrótce potem pojawia się ponownie. Może to być przepuklina pachwinowa u dzieci.

Co to jest przepuklina pachwinowa?

Podczas ciąży jądra płodu rozwijają się wewnątrz jamy brzusznej. Od 7. miesiąca ciąży rozpoczynają one swoją wędrówkę do worka mosznowego przez przewód, który w pewnym momencie posiadają zarówno chłopcy, jak i dziewczynki, zwany przewodem okołocewkowym. Cewka, która u chłopców kończy się w mosznie, a u dziewczynek w wargach sromowych większych, zwykle zamyka się przed urodzeniem. Jeśli tak się nie stanie, jelito może wślizgnąć się do środka i spowodować wybrzuszenie w pachwinie zarówno u chłopca, jak i dziewczynki dotkniętych chorobą. 

Przepuklina pachwinowa u dzieci

Przepuklina pachwinowa występuje u 1 do 4 na 100 dzieci. Jest znacznie częstsza u chłopców niż u dziewczynek (6/1) i dotyczy głównie prawej strony (60%). Częściej występuje również u wcześniaków (16-25%), ponieważ naturalne zamknięcie kanału otrzewnowo-pochwowego następuje pod koniec ciąży w terminie.

Przepuklina pachwinowa – objawy u dzieci

Większość przepuklin nie powoduje dyskomfortu. Najczęściej rodzice zauważają u chłopca guzek w pachwinie, który może sięgać do worka jądrowego (moszny). U dziewczynek guzek może być zauważony na narządach płciowych, na wargach sromowych większych. Guzek jest najbardziej widoczny, gdy dziecko płacze, kaszle lub wykonuje ruchy, które zwiększają nacisk na brzuch. Czasami guzek może być zauważony u dziecka, które jest rozdrażnione i odczuwa ból. Jeśli przepukliny nie można zmniejszyć (przywrócić na miejsce), należy podejrzewać jej uwięźnięcie.

Kiedy należy zasięgnąć porady medycznej?

W przypadku pojawienia się guzka należy skonsultować się z lekarzem. A w przypadku, gdy guzek jest bolesny lub gdy występują wymioty i ogólne objawy choroby, należy to pilnie zrobić. Główne ryzyko wystąpienia przepukliny polega na tym, że zsunięte jelito zostaje uwięzione w kanale pachwinowym i nie wchodzi ponownie do jamy ciała, co może nastąpić samoistnie. Nazywa się to uwięźnięciem lub uwięźniętą przepukliną. Uwięzione jelito ma trudności z powrotem zaopatrującej je krwi przez żyły. Jeśli taka sytuacja trwa przez wiele godzin, stopniowo ulega wypluciu, aż w końcu zwiększone ciśnienie w naczyniach krwionośnych uniemożliwia dopływ krwi do jelita. Prowadzi to do martwicy (zgorzeli) uwięzionego jelita (przepuklina uduszona). 

Kiedy ryzyko jest największe?

Ryzyko uwięzienia jest największe w pierwszym roku życia: 30% u niemowląt poniżej 3 miesięcy, 24% w wieku 6 miesięcy i 14% w wieku 1 roku. Co ciekawe, jest on niższy u wcześniaków, u których również częściej dochodzi do samoistnego gojenia się ran. Prawdopodobnie z powodu naturalnego zamykania się ran w miarę dojrzewania dziecka. Innym zagrożeniem u dziewczynek z przepukliną pachwinową jest możliwość włożenia do przepukliny jajnika, który może ulec uszkodzeniu.

Przepuklina pachwinowa u małych dzieci – leczenie

Leczenie przepukliny polega na chirurgicznym zamknięciu tego nieprawidłowego połączenia. Podczas operacji przewód jest oddzielany od elementów rdzenia pachwinowego (naczyń gonadalnych i nasieniowodów) i zamykany szwem. Fakt, że u dziewczynek nie ma naczyń gonadalnych ani nasieniowodów, upraszcza procedurę. Często zadawanym pytaniem dotyczącym tego zabiegu jest to, czy zostanie użyta „siatka. Odpowiedź brzmi: nie, ponieważ ściana mięśniowa dziecka nie wykazuje żadnych nieprawidłowości. Po zamknięciu anomalnego przewodu ryzyko znika. Nie oznacza to jednak, że po kilku latach u pacjenta nie może rozwinąć się przepuklina typu dorosłego. 

Jak wygląda zabieg?

Zabieg można wykonać w warunkach ambulatoryjnych, a rekonwalescencja jest szybka - pacjent wraca do normalnej aktywności w ciągu 48-72 godzin. W sporadycznych przypadkach (15%) u dziecka, które przeszło operację po jednej stronie, po kilku miesiącach może pojawić się przepuklina po drugiej stronie. Mimo to nie bada się chirurgicznie obu stron. Chyba że w wywiadzie klinicznym stwierdza się obustronne wybrzuszenie w pachwinie. Szacuje się, że gdyby robić to rutynowo, to tylko w 1 na 6 operacji udałoby się znaleźć przetrwały przewód po stronie przeciwnej.

Przepuklina pachwinowa – kiedy operować?

Bardzo mała i niedająca objawów przepuklina pachwinowa nie jest jeszcze zagrożeniem. Natomiast gdy tylko zacznie się powiększać i zaczną jej towarzyszyć inne dolegliwości, warto wtedy udać się specjalisty na operację.