Syllogomania, znana również jako zbieractwo patologiczne, to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się przymusowym gromadzeniem przedmiotów, często bez wartości lub użyteczności. Zjawisko to wykracza poza zwykłe hobby kolekcjonerskie lub chomikowanie - jest to stan, który może poważnie zakłócić codzienne funkcjonowanie osoby i wpłynąć negatywnie na jej życie społeczne, zawodowe, a nawet zdrowie. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej naturze syllogomanii, jej przyczynom, konsekwencjom oraz dostępnym formom pomocy.
Spis treści:
Syllogomania – co to?
Syllogomania jest złożonym zaburzeniem, które może mieć wiele twarzy i przyczyn. Zbieractwo często zaczyna się niewinnie - od przywiązania do pewnych przedmiotów, które mają dla osoby sentymentalną wartość. Z czasem jednak gromadzenie rzeczy staje się cel sam w sobie, a ilość zgromadzonych przedmiotów rośnie do niekontrolowanych rozmiarów.
Mieszkania osób cierpiących na syllogomanię są często przepełnione, a przestrzeń życiowa zawężona do minimum. Przedmioty zalegają na podłogach, meblach, a nawet w łazience i kuchni, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie. Czynności dnia codziennego, takie jak gotowanie, sprzątanie, czy nawet spanie, stają się utrudnione lub niemożliwe.
Zbieractwo patologiczne – przyczyny
Przyczyny syllogomanii są wielowymiarowe i mogą wynikać z różnych czynników psychologicznych, genetycznych i środowiskowych. Często wiąże się to z przeżytymi traumami, lękiem przed stratą, a także może być symptomem innych zaburzeń, takich jak depresja, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne czy choroby psychiczne.
Psycholodzy wskazują również na możliwe związki z niskim poczuciem własnej wartości, samotnością oraz brakiem kontroli nad własnym życiem. Zgromadzone przedmioty pełnią wtedy funkcję pewnego rodzaju „ochrony lub „bariery, oddzielającej osobę od reszty świata.
Konsekwencje syllogomanii
Skutki zbieractwa patologicznego są poważne i wieloaspektowe. Mieszkania przepełnione przedmiotami stanowią zagrożenie dla zdrowia - utrudniają sprzątanie, przyczyniają się do gromadzenia się kurzu i roztoczy, co może prowadzić do problemów z układem oddechowym. Dodatkowo, w takich warunkach łatwiej o rozprzestrzenianie się szkodników, takich jak gryzonie czy insekty.
Na płaszczyźnie społecznej syllogomania często prowadzi do izolacji. Osoby cierpiące na to zaburzenie unikają zapraszania do domu rodziny czy znajomych, wstydząc się bałaganu i nieporządku, co w konsekwencji może prowadzić do samotności i pogłębiania się stanów depresyjnych.
Syllogomania – leczenie i pomoc
Pomoc osobom cierpiącym na syllogomanię jest procesem długotrwałym i wymagającym zaangażowania zarówno ze strony terapeutów, jak i samej osoby dotkniętej problemem. Terapia poznawczo-behawioralna jest jedną z metod, która może pomóc w przełamaniu przymusu gromadzenia rzeczy, pomagając w zrozumieniu i modyfikacji myśli oraz zachowań leżących u podstaw zaburzenia.
Ważne jest też wsparcie rodziny i bliskich, którzy mogą pomóc w organizacji przestrzeni życiowej, a także motywować do poszukiwania profesjonalnej pomocy. W skrajnych przypadkach, kiedy zbieractwo patologiczne zagraża zdrowiu lub życiu osoby, może być konieczna interwencja służb socjalnych lub sanepidu.
Czy syllogomania to choroba?
Syllogomania, znana również jako patologiczne zbieractwo, jest uznawana za specyficzną formę zaburzenia psychicznego. Jest to stan, który znalazł swoje miejsce w klasyfikacjach zaburzeń psychicznych, takich jak DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition), wydawanej przez American Psychiatric Association. W DSM-5, syllogomania została zdefiniowana jako trwała trudność z pozbywaniem się lub wyrzucaniem posiadanych przedmiotów, niezależnie od ich faktycznej wartości. Ta trudność wynika z potrzeby oszczędzania przedmiotów oraz z obaw związanych z ich utratą, co prowadzi do zatłoczenia przestrzeni mieszkalnych w stopniu, który znacząco utrudnia ich zamiarowane użytkowanie.
Jako zaburzenie psychiczne, syllogomania może współwystępować z innymi problemami, takimi jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD) lub zaburzenia kontroli impulsów. Zazwyczaj wymaga specjalistycznej interwencji terapeutycznej, która może obejmować terapię poznawczo-behawioralną, a czasem leczenie farmakologiczne.
Podsumowanie
Syllogomania to poważne zaburzenie, które może mieć głęboki wpływ na życie jednostki i jej otoczenie. Kluczowe jest zrozumienie, że osoby dotknięte tym problemem potrzebują profesjonalnej pomocy, a ich zachowanie nie wynika z lenistwa czy braku organizacji, ale jest symptomem głębszych problemów psychicznych. Rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą pomóc osobom cierpiącym na syllogomanię odzyskać kontrolę nad swoim życiem i przestrzenią, w której żyją.